Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Sassifrago(-fausso-diapensìo)
Saxifraga diapensioides
Saxifragaceae
Autre noum : Sassifrajo.
Nom en français : Saxifrage fausse diapensie.
Descripcioun :Aquesto sassifrago trachis en auto mountagno dins li roucas cauquié o douloumitique. Fai partido dóu group qu'a li fueio courteto e un pau bluio coume Saxifraga caesia qu'elo trachis sus siliço. Se n'en destrìo qu'a proun de péu glandoulous e tambèn que si flour soun pu grando.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 3 à 10 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Saxifraga
Famiho : Saxifragaceae
Ordre : Saxifragales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 0,5 à 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Mg)
Autour basso e auto : 1200 à 2600 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Roucas
- Baus
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Saxifraga diapensioides Bellardi, 1792